Bạn có con nhỏ đã thuộc lòng bảng chữ cái nhưng vẫn gặp khó khăn khi viết? Kỹ năng viết bảng chữ cái là nền tảng đầu tiên trên con đường học vấn của trẻ. Có nhiều cách để dạy trẻ viết, bao gồm cho trẻ luyện tập đi tập lại trên giấy hoặc áp dụng các phương pháp thú vị để giúp trẻ tập viết.

Dạy trẻ tập viết khi con vào lớp 1 là một trong những thách thức đầu tiên của bậc phụ huynh hiện đại. Thông thường, bậc phụ huynh thường giao phó trách nhiệm này cho giáo viên hoặc cho trẻ tham gia các khóa học “luyện chữ”. Tuy nhiên, ít ai biết rằng chính bậc phụ huynh có thể giúp trẻ rèn luyện kỹ năng viết ngay từ khi trẻ mới lên hai hoặc ba tuổi nếu thực hiện đúng phương pháp. Sau đây Bigbabooks sẽ chia sẻ một số bí quyết để giúp bậc phụ huynh rèn cho trẻ kỹ năng viết.

Khả năng tập viết của bé qua từng giai đoạn

Kỹ năng vẽ và viết của trẻ em phát triển theo từng giai đoạn khác nhau. Khi bé 12-13 tháng tuổi, bé có thể nắm lấy bút sáp màu và tô vẽ khắp nơi trên tờ giấy. Khi bé 16 tháng tuổi, bé bắt đầu vẽ nguệch ngoạc trên giấy và trên bất kỳ nơi đâu trong nhà. Thậm chí, bạn có thể tìm thấy vài hình vẽ trên tủ lạnh hoặc trên tường nhà của bạn.

Khi bé 29-30 tháng tuổi, bé tiếp tục phát triển kỹ năng vẽ và kỹ năng pha trộn màu. Bé có mục đích vẽ rõ ràng hơn và vẽ không chỉ trên giấy, mà trên bao giấy, vật dụng khác trong nhà. Trẻ em từ 2 đến 5 tuổi tiếp tục tiến bộ trong việc viết và vẽ, tự viết được một vài chữ cái lên giấy. Khi trẻ 3 tuổi, trẻ có thể viết được đường thẳng đứng, viết vài chữ cái nhờ bắt chước người lớn và một số trẻ biết cách viết tên của mình trước khi vào mẫu giáo, đặc biệt nếu biết trước bảng chữ cái.

Khi trẻ 4-5 tuổi, tức là tuổi mẫu giáo, trẻ tiếp tục phát triển kỹ năng vẽ và viết. Trẻ vẽ được đường thẳng, vòng tròn, hình vuông, và có thể vẽ người và cảnh. Với những trẻ em năng động và sáng tạo, thời gian này là thời điểm để phát huy tối đa khả năng vẽ và viết của trẻ.

Khi trẻ 6 tuổi, là thời điểm trẻ bắt đầu có thể viết chữ nghiêm túc và chính xác hơn. Điều này có thể đánh dấu sự tiến bộ lớn trong việc viết của trẻ, khi họ có thể viết ra những câu chữ đầu tiên của mình.

Vì vậy, việc dạy bé viết và vẽ phải đi đôi với việc theo dõi sự phát triển của trẻ và thực hiện các phương pháp phù hợp với từng giai đoạn phát triển của trẻ. Tuy nhiên, việc khuyến khích và hỗ trợ trẻ em phát triển kỹ năng vẽ và viết từ những giai đoạn sớm nhất cũng rất quan trọng.

Cách khuyến khích bé tập viết

Nếu bạn muốn bé của mình phát triển kỹ năng vẽ và viết, bạn cần khuyến khích và hỗ trợ bé. Bạn có thể cung cấp cho bé giấy, bút và bút sáp màu để bé có thể tạo ra những tác phẩm của riêng mình khi bé cảm thấy hứng thú với việc vẽ và viết. Tuy nhiên, bạn nên đảm bảo rằng bạn cung cấp cho bé những tài liệu ở mức độ phù hợp với khả năng của bé và thay đổi liên tục để tránh sự chán nản.

Khi bé bắt đầu học viết chữ cái đầu tiên, điều quan trọng nhất là để bé tự học theo khả năng của mình. Tuy nhiên, đừng cố ép bé học quá sớm, bởi vì nghiên cứu đã chỉ ra rằng việc này có thể khiến bé mất đi lợi thế của mình khi lớn lên. Thay vào đó, hãy đợi cho đến khi bé tự muốn học viết và cho phép bé tự tìm hiểu và phát triển kỹ năng viết của mình.

Ngoài việc cung cấp cho bé giấy, bút và bút sáp màu, việc nói chuyện và đọc cho bé nghe càng nhiều càng tốt cũng là một biện pháp hữu hiệu giúp bé hứng thú với việc tập viết. Khi bé nghe nhiều, não bộ sẽ phát triển và điều này sẽ mang lại nhiều lợi ích để bé phát triển các kỹ năng giao tiếp trong thời gian dài, bao gồm cả kỹ năng viết.

Một cách khác để giúp bé hứng thú với việc tập viết là đọc truyện cho bé và khuyến khích bé tự tạo câu chuyện nhỏ của mình thông qua việc viết câu ngắn. Điều này sẽ giúp bé hứng thú hơn và ngày càng viết thông thạo hơn.

Ngoài ra, mẹ cũng có thể sử dụng các trò chơi và hoạt động để giúp bé phát triển kỹ năng viết, chẳng hạn như cho bé tập viết chữ cái, từ và câu đơn giản hoặc vẽ và viết tên các vật thường sử dụng trong cuộc sống. Điều quan trọng là tạo cho bé một môi trường vui vẻ và thú vị để bé có thể tập trung vào việc học mà không bị ép buộc hay áp lực.

Bên cạnh đó, mẹ cũng cần đảm bảo rằng bé được giáo dục về cách cầm bút và viết đúng cách. Mẹ có thể giúp bé cầm bút đúng cách bằng cách sử dụng bút có độ nặng vừa phải và đúng kích cỡ cho độ tuổi của bé. Hơn nữa, mẹ cần giảng dạy bé về cách đặt bàn tay và viết đúng tư thế để tránh những vấn đề về sức khỏe trong tương lai.

Cuối cùng, để giúp bé phát triển kỹ năng viết tốt hơn, mẹ nên đảm bảo rằng bé có đủ giấc ngủ và dinh dưỡng cân đối. Giấc ngủ đủ giờ và ăn uống đầy đủ và đúng chất lượng sẽ giúp cho não bộ của bé hoạt động tốt hơn và giúp bé tập trung hơn trong quá trình học tập và phát triển kỹ năng viết.

Cách dạy bé tập viết

Những bài tập giúp phát triển các cơ tinh và các giác quan của bé

Để bé phát triển kỹ năng viết, các cơ trên bàn tay của bé phải được rèn luyện để trở nên cứng cáp, khéo léo và chính xác. Khi bé đạt được 18 tháng tuổi, bé đã biết cách điều khiển các cơ tay để nắm, chộp, cầm đồ vật. Đó là thời điểm tuyệt vời để bắt đầu “luyện” cho bé được rồi đấy. Bằng cách biến những bài tập thành những trò chơi thú vị, vừa học vừa chơi, mẹ và bé có thể cùng nhau tham gia.

Một số bài tập rèn luyện các cơ trên bàn tay cho bé bao gồm:

• Dùng đồng xu hoặc nút áo: tập cho bé dùng tay nhặt đồng xu hoặc nút áo (luôn canh chừng cẩn thận, không để bé cho vào miệng, mũi, tai). Bài tập này giúp rèn luyện cho bé cách phối hợp tay và mắt.
• Dùng cây nhíp: tập cho bé dùng nhíp kẹp và gắp đồ vật. Bài tập này giúp luyện các cơ ngón tay.
• Dùng đất sét: cho bé nhào, vo tròn hoặc nặn ra bất kỳ hình thù nào. Đây là bài tập tuyệt vời để rèn luyện khả năng cầm và đánh bóng của bé.
• Dùng giấy: cho bé xé giấy bằng cách dùng ngón cái và ngón trỏ (xé thành từng sợi, hay xé thành hình tròn), vò giấy bằng cả bàn tay. Bài tập này giúp bé rèn luyện các cơ tay và cơ ngón tay.
• Dùng bình xịt nước: chỉ cho bé cách bóp vào vòi xịt nước. Bài tập này giúp tập luyện các cơ bàn tay, cổ tay và ngón tay.
• Tắm: cho bé vào chậu nước, tập cho bé cách vỗ nước bằng tay, hoặc đổ nước vào ca, phễu, chai, lọ. Đây cũng là một bài tập tuyệt vời để rèn luyện các cơ bàn tay, cổ tay và ngón tay.
• Dùng ngón tay: tập cho bé giơ ngón tay đếm số (1-10), tạo thành chữ O (bằng ngón cái và ngón trỏ). Bài tập này giúp bé rèn luyện khả năng điều khiển ngón tay và giúp bé làm quen với việc sử dụng các ngón tay đơn lẻ.

Giúp con tập làm quen với chữ cái

Trước khi bắt đầu dạy bé tập viết chữ, mẹ nên giúp bé thuộc bảng chữ cái. Có rất nhiều cách để giúp bé nhận diện bảng chữ cái một cách dễ dàng. Mẹ có thể cho bé tiếp xúc với bảng chữ cái nhiều màu sắc để bé thích thú và dễ dàng học thuộc các mặt chữ. Ngoài ra, mẹ cũng có thể dạy bé học chữ qua các video ca nhạc. Tuy nhiên, để bé nhận biết các chữ cái tốt hơn và kết hợp với việc phát triển trí tưởng tượng và sáng tạo, mẹ cần vận dụng các trò chơi khác nhau, bao gồm:

• Dùng các vật dụng trong nhà để ghép chữ: mẹ cho bé sử dụng các ống hút, tăm, đũa, dây ruy băng để bé tạo ra những hình dạng chữ cái mà bé thích. Mẹ có thể gợi ý cho bé với những chữ cái khó như chữ S, C, Q là tạo hình như thế nào. Với trò chơi này, bé sẽ hứng thú trong việc khám phá ra hình dạng của các chữ cái.
• Dùng đất sét để nặn chữ: mẹ có thể hướng dẫn bé dùng đất sét lăn ra thành những sợi mỏng và dùng chúng dán đè lên các chữ viết mà mẹ đã để sẵn trên một chiếc bảng đen hay miếng bìa carton. Bé có thể tạo ra các chữ cái với kích thước và kiểu dáng khác nhau để phát triển trí tưởng tượng và kỹ năng tạo hình của bé.
• Dùng vật nhỏ để xếp thành chữ: Mẹ chỉ cho bé sử dụng những viên đá nhỏ, cúc áo hay đồ xếp hình để xếp thành những chữ cái mà bé thích. Với trò chơi này, bé sẽ học được hình dạng của các chữ cái một cách dễ dàng và vui vẻ.
• Cho bé lấp đầy khoảng trống bên trong chữ cái: Mẹ viết những chữ cái lớn và để những khoảng trống bên trong, sau đó cho bé lấp đầy những khoảng trống đó với giấy vụn, cúc áo nhỏ, vỏ trứng hoặc màu nước. Với mỗi chữ cái, mẹ nên khuyến khích bé sử dụng mỗi chất liệu khác nhau để dễ phân biệt các chữ với nhau.
• Viết chữ cái bằng cát: Mẹ có thể sử dụng một ít cát làm thành một chiếc bảng để dạy bé tập viết. Mẹ có thể cầm tay bé viết các chữ cái lên cát để bé có thể học viết một cách thú vị và dễ dàng

Dạy bé tập viết chữ cái

Một trong những cách để giúp bé học tập viết chữ cái một cách thú vị và hiệu quả là viết những chữ cái lớn và để trống bên trong, sau đó cho bé lấp đầy những khoảng trống đó với các chất liệu khác nhau như màu nước, vụn giấy hay những hàng nút nhỏ. Để dễ phân biệt, mỗi chữ nên được kết hợp với một màu sắc hoặc chất liệu khác nhau. Ví dụ, nếu chữ A là nút, chữ B là những vụn giấy nhỏ và chữ C là những mảnh vụn của vỏ trứng. Bé sẽ học được hình dạng của các chữ cái một cách dễ dàng và đồng thời phát triển khả năng phối hợp giữa tay và mắt. Ngoài ra, trò chơi này cũng giúp bé rèn luyện khả năng tập trung và tăng cường sự sáng tạo.

Một trong những cách để giúp bé học tập viết chữ cái một cách thú vị và hiệu quả là cho bé sử dụng những đồ vật trong nhà và tạo ra những “hình dạng” chữ cái theo ý bé. Để dễ bắt đầu, mẹ có thể chọn những chữ cái có các nét thẳng như chữ A, chữ N, chữ L. Những chữ cái hơi cong cong như chữ C, chữ S có thể làm bé gặp một chút khó khăn. Mẹ có thể cho bé sử dụng đũa, ống hút, tăm để làm những chữ nét thẳng, dùng dây giày, dây ruy băng để làm những chữ nét cong. Trò chơi này sẽ giúp bé phát triển khả năng phối hợp giữa tay và mắt, tăng cường khả năng tập trung và kích thích sự sáng tạo. Mẹ cần hướng dẫn bé sử dụng các đồ vật một cách an toàn và luôn canh chừng bé khi bé sử dụng các vật dụng nhỏ để tránh ảnh hưởng đến sức khỏe của bé.

Để khuyến khích bé học tập viết chữ cái, mẹ có thể dùng những vật nhỏ như đá, nút áo hay đồ xếp hình để bé xếp thành những chữ cái mà bé biết. Điều này giúp bé phát triển khả năng phối hợp giữa tay và mắt, tăng cường khả năng tập trung và phát triển sự sáng tạo.

Sau đó, mẹ có thể khuyến khích bé viết những chữ cái bằng tay bằng cách sử dụng một ít cát làm thành cái bảng để dạy bé tập viết. Bé có thể cầm tay viết các chữ cái lên cát. Điều này giúp bé rèn luyện cách cầm bút và tạo ra các chữ cái đúng kích thước và hình dạng.

Sau khi bé đã nhận biết được khá nhiều mặt chữ, mẹ có thể dạy bé tập viết bảng chữ cái trên giấy với nhiều kích cỡ khác nhau. Mẹ nên bắt đầu với những chữ cái đơn giản và dần dần tăng độ khó để bé có thể thích thú và tiếp thu tốt hơn. Mẹ cần hướng dẫn bé cách cầm bút đúng cách và luôn động viên bé khi bé gặp khó khăn.

Ngoài ra, mẹ cần tạo cho bé một không gian thoải mái, đủ ánh sáng và không gian để tập trung vào việc viết. Nếu bé gặp khó khăn khi tập viết, mẹ cần kiên nhẫn và động viên bé thường xuyên để bé có động lực tiếp tục học tập.

Những bài tập luyện kỹ năng viết

Sau khi bé đã nhận biết được các mặt chữ cái, mẹ nên bắt đầu từ những bước luyện tập từ dễ tới khó. Dạy bé viết nét và hình cơ bản như nét ngang, nét dọc, nét xiên, nét cong, hình tròn, hình tam giác và hình vuông.

Nét ngang và nét dọc là hai nét căn bản nhất, mẹ có thể cho bé vẽ những đường thẳng ngang, đứng trên giấy để bé làm quen. Nét xiên có thể làm bé khó khăn hơn, nhưng đó là bước tiếp theo để bé có thể tập trung hơn vào việc điều khiển bàn tay. Nét cong là một bước khó hơn, nhưng mẹ có thể hướng dẫn bé bằng cách vẽ hình tròn hoặc hình elip đơn giản.

Mẹ nên chú ý khi cho bé vẽ, nên cho bé vẽ bằng bút sáp, có thể bẻ đôi cây bút sáp cho bé cầm vừa tay để bé có thể dễ dàng kiểm soát. Thậm chí, mẹ có thể cho bé vẽ bằng tay lên cát, mặt kính mờ hơi nước, bánh kem để bé có thể cảm nhận được nhiều loại chất liệu khác nhau, giúp bé phát triển khả năng điều khiển bàn tay và khám phá thế giới xung quanh.

Sau khi bé đã quen với việc vẽ các nét cơ bản, mẹ có thể hướng dẫn bé vẽ các hình cơ bản như hình tròn, hình tam giác và hình vuông. Mẹ có thể viết một số hình cơ bản này trên giấy và yêu cầu bé vẽ lại hoặc cho bé xem hình ảnh của các đối tượng có hình dạng này và yêu cầu bé vẽ chúng.

Một số bài tập luyện kỹ năng viết cho trẻ

• Tô màu: Việc hướng dẫn bé tô màu trên những hình vẽ là một quá trình phát triển kỹ năng tay mà còn giúp bé học cách tô màu đều và tránh bị lem màu. Vì vậy, cha mẹ nên từ từ dạy bé cách tô màu sao cho đều và tránh bị lem.
• Trò chơi mê cung: Đây là một trò chơi giúp bé phát triển kỹ năng điều khiển các ngón tay, phát triển sự cân bằng và độ rắn chắc của các cơ, phối hợp giữa mắt và tay. Ngoài ra, trò chơi này còn giúp bé rèn luyện kỹ năng giải quyết vấn đề, tập trẻ tính kiên nhẫn, phát triển trí nhớ, sự tập trung và phát triển tư duy.
• Trò chơi nối chấm tròn theo số: Đây là một trò chơi tuyệt vời để bé học cách đếm số và nhận biết hình dạng nhanh chóng. Ngoài ra, trò chơi này còn giúp phát triển khả năng phối hợp giữa mắt và tay, rèn luyện cơ tinh, khả năng tập trung và tính nhẫn nại của bé.

Cách dạy bé tập viết chữ đẹp trên giấy

Để giúp bé tập viết chữ tốt hơn, mẹ cần chú ý đến việc luyện tập các nét và hình cơ bản trước khi cho bé tự viết chữ cái. Mẹ có thể sử dụng bảng viết, giấy vở hay cả bánh kẹo để bé thực hành viết.

Ngoài ra, mẹ cũng có thể dạy bé viết các từ ngắn và đơn giản trước khi tiếp tục với các câu hoặc đoạn văn dài hơn. Mẹ nên cho bé luyện viết các từ dễ nhớ, quen thuộc trong cuộc sống hàng ngày như tên của mình, tên các thành viên trong gia đình hoặc tên các đồ vật xung quanh.

Xem thêm  Trẻ 3 tuổi cần học những gì? Cách dạy trẻ 3 tuổi để trẻ thông minh và nghe lời

Bên cạnh đó, mẹ cần đánh giá đúng khả năng của bé và không ép bé phải viết quá nhiều. Việc tập viết cần phải đi đôi với việc nghỉ ngơi, vận động và chơi đùa để bé không bị mệt mỏi và giữ được sự tập trung.

Cuối cùng, mẹ cần đưa ra phản hồi tích cực và khuyến khích bé tiếp tục cố gắng, cải thiện kỹ năng viết của mình. Việc này sẽ giúp bé có động lực và tinh thần tự tin hơn trong quá trình học tập.

Mẹo giúp trẻ học viết tiến bộ

Để giúp trẻ cầm viết chắc hơn, cha mẹ nên mua cho trẻ bút chì gỗ ngắn, giúp trẻ có thể cầm gọn trong tay và cân bằng tốt hơn khi viết. Ngoài ra, một mẩu bút sáp nhỏ hoặc viên phấn cũng có thể giúp trẻ gia tăng vận động tinh.

Trẻ tiểu học thường rất mau chán, và có thể sẽ không muốn tập viết lên giấy. Tuy nhiên, cha mẹ có thể tận dụng các hoạt động khác trong cuộc sống hàng ngày để giúp trẻ học chữ, như viết trên bàn phủ bột, đường hoặc trên chiếc đĩa còn dính sốt cà chua. Bãi cát hoặc nền đất cũng có thể được sử dụng như một bảng viết mới lạ cho trẻ. Bằng cách viết mẫu chữ cái với nét lên hoặc xuống, trẻ sẽ nhớ cách viết chữ từ mẹ.

Việc sử dụng vở tập tô cũng là một cách tuyệt vời để giúp trẻ viết chữ thẳng hàng hơn. Bằng cách mua vở tập viết có mẫu chữ, trẻ sẽ có thể đồng bộ hóa việc viết chữ của mình với các mẫu chữ được in sẵn. Khi trẻ đã quen với mặt chữ, cha mẹ có thể kẻ dòng trên giấy hơi mạnh tay để tạo vết hằn. Độ lõm trên giấy giúp con nhận biết mình viết chệch hàng và sửa chữa lỗi của mình.

Để giúp trẻ viết đều các chữ cao như “T” và các chữ có đuôi như “y”, cha mẹ có thể sử dụng ba loại bút màu khác nhau và đánh dấu các đường trên, giữa và dưới cùng trên giấy. Chẳng hạn, chữ cái cao có thể bắt đầu ở dòng màu đỏ, những chữ cái nhỏ nằm giữa màu xanh và màu vàng, và các chữ cái với đuôi kéo dài xuống màu vàng. Bằng cách này, trẻ sẽ có thể viết chữ đều hơn và đảm bảo rõ ràng hơn.

Ngoài ra, để giúp trẻ viết các chữ cách đều nhau, cha mẹ có thể dạy trẻ sử dụng que kem. Bằng cách đặt cuối chữ viết trước, trẻ có thể đảm bảo chữ viết sau nằm sát phía kia của thanh que, giúp cho khoảng cách giữa các chữ được cân đối và đều nhau hơn.

Tuy nhiên, cha mẹ cũng cần nhớ rằng việc giúp trẻ học viết chữ đều đặn và đẹp là một quá trình dài và đòi hỏi sự kiên trì và thực hành. Nên đừng quá nặng lòng khi trẻ viết chữ chưa đều và không hoàn hảo. Hãy khuyến khích trẻ thực hành và cố gắng cải thiện dần dần, và hãy luôn ghi nhận những tiến bộ mà trẻ đã đạt được.

Một số lưu ý khi mẹ dạy bé tập viết chữ ghép

Để giúp trẻ phát triển kỹ năng viết chữ, cha mẹ có thể cho trẻ tập tô theo những nét chữ đã có sẵn trong tập sau đó mới cho trẻ tập viết trên giấy trắng. Cha mẹ không cần phải bắt trẻ tập viết theo thứ tự của bảng chữ cái, thay vào đó, nên bắt đầu từ những chữ đơn giản sau đó tới những chữ khó dần. Hoặc cha mẹ cũng có thể để trẻ bắt đầu với những chữ mà trẻ thích.

Kỹ năng viết của trẻ phụ thuộc nhiều vào khả năng phối hợp của hai tay, vì vậy cha mẹ có thể cho trẻ chơi các trò chơi giúp cho bàn tay hoạt động linh hoạt để giúp trẻ phát triển các kỹ năng cần thiết.

Tuy nhiên, tập viết là một quá trình không dễ dàng và đòi hỏi sự kiên nhẫn của cả cha mẹ và trẻ. Nếu trẻ quên mặt chữ hoặc viết chữ không đều, cha mẹ không nên quát mắng trẻ. Thay vào đó, cha mẹ nên khuyến khích trẻ và khen mỗi khi trẻ có tiến bộ hơn để trẻ cảm thấy động lực hơn.

Để tập viết hiệu quả, cha mẹ nên chọn thời điểm mà trẻ cảm thấy thoải mái nhất trong ngày để tập và tạo một không khí vui tươi cho trẻ, cho trẻ nghe nhạc hoặc vừa chơi vừa hát cùng nhau. Cha mẹ không nên ép trẻ phải tập viết khi trẻ không muốn, mà nên cho trẻ nghỉ ngơi khi trẻ cảm thấy chán.

Khi trẻ hoàn thành tốt “nhiệm vụ” của mình, cha mẹ nên khen ngợi, cổ vũ và thưởng cho trẻ một số món quà giúp ích cho việc học của trẻ. Tuy nhiên, cha mẹ cũng cần nhớ rằng trẻ cần được động viên và giúp đỡ khi trẻ gặp khó khăn trong quá trình tập viết, và không nên “giành làm” với trẻ.

Kết luận

Dạy bé tập viết là một quá trình cần sự kiên trì và chăm chỉ của bố mẹ và giáo viên. Tuy nhiên, với những bí quyết đơn giản mà hiệu quả mà Bigbabooks đã chia sẻ trong bài viết này, việc dạy bé tập viết sẽ trở nên dễ dàng hơn bao giờ hết. Các bố mẹ hãy bắt tay vào cho các bé nhà mình tập viết ngay từ hôm nay nhé. Chúc các bố mẹ thành công!