Phương pháp giáo dục Waldorf Steiner là một phương pháp giáo dục đặc biệt, với tiêu chí chính là không chú trọng nhồi nhét kiến thức vào trẻ. Thay vào đó, phương pháp này tập trung vào việc tạo ra một môi trường giáo dục đa dạng, thân thiện và tràn đầy niềm vui cho trẻ. Trong phương pháp này, trẻ tới lớp phần lớn được khuyến khích chơi, vẽ tranh, học nhạc, tiếp xúc với thiên nhiên và tạo ra các sản phẩm thủ công.

Tuy nhiên, việc không tập trung quá nhiều vào việc học kiến thức thuần túy không có nghĩa là trẻ không học được gì. Thực tế, phương pháp giáo dục Steiner thúc đẩy trẻ học hỏi và tiếp thu kiến thức theo cách của họ. Điều này giúp trẻ phát triển kỹ năng tư duy sáng tạo và độc lập, học được cách tự giải quyết vấn đề và đưa ra quyết định một cách chủ động.

Phương pháp giáo dục Waldorf Steiner đã được áp dụng tại hơn 2000 trường mầm non, 1000 trường học các cấp và 700 trung tâm chăm sóc trẻ em trên khắp thế giới. Ngoài ra, rất nhiều chương trình giáo dục tại gia (homeschooling) tại các quốc gia đã chọn theo phương pháp này. Lý do chính là phương pháp này giúp trẻ phát triển đầy đủ các khía cạnh của bản thân, không chỉ tập trung vào khía cạnh học thuật. Các bậc phụ huynh tin tưởng vào phương pháp giáo dục Waldorf Steiner vì nó tạo ra một môi trường học tập thân thiện và an toàn cho trẻ, đồng thời giúp trẻ phát triển một cách tự nhiên và toàn diện. Để tìm hiểu chi tiết hơn về phương pháp Steiner, cha mẹ hãy cùng Bigbabooks theo dõi bài viết sau nhé!

Phương pháp giáo dục Steiner là gì?

Phương pháp giáo dục Waldorf Steiner là một phương pháp giáo dục độc đáo, tập trung vào việc phát triển toàn diện con người, từ khía cạnh trí tuệ, tình cảm đến thể chất. Nhà sáng lập Rudolf Steiner đã lập trường Waldorf đầu tiên tại Stuttgart, Đức vào năm 1919. Tại đây, các giáo viên được đào tạo để truyền đạt kiến thức thông qua các hoạt động thực tế, kết hợp với nghệ thuật và âm nhạc. Tuy nhiên, phương pháp này đã bị cấm bởi Adolf Hitler vào thời kỳ chiến tranh thế giới thứ hai.

Do đó, các nhà giáo dục tiên phong đã phải di cư sang Mỹ và thành lập trường Rudolf Steiner School đầu tiên tại New York vào năm 1928. Từ đó, phương pháp giáo dục Waldorf Steiner đã được phổ biến rộng rãi trên toàn thế giới.

Phương pháp giáo dục này không chỉ hướng đến việc truyền đạt kiến thức và kỹ năng, mà còn giúp trẻ em phát triển đầy đủ tiềm năng của mình. Trẻ được khuyến khích để trở thành những con người cá nhân tự do, có đam mê và lý tưởng sống. Hơn nữa, trẻ sẽ được đào tạo để trở thành những người tư duy độc lập, có khả năng sáng tạo và tự tin trong việc đưa ra quyết định.

Ngoài ra, phương pháp giáo dục Steiner còn tập trung vào việc nuôi dưỡng các giá trị đạo đức và tinh thần của trẻ em, giúp chúng trở thành những công dân có trách nhiệm với cộng đồng và có ý thức xã hội. Với phương pháp giáo dục Waldorf Steiner, trẻ được khuyến khích để phát triển một tầm nhìn rộng lớn về thế giới và đóng góp vào xã hội.

Triết lý của phương pháp giáo dục Steiner: Giáo dục từ trái tim

Hiện nay, nền giáo dục đang tập trung quá nhiều vào việc truyền đạt kiến thức và bồi đắp kỹ năng để học sinh có thể cạnh tranh trong một thế giới đầy thử thách. Tuy nhiên, triết lý của phương pháp giáo dục Steiner hoàn toàn khác biệt. Thay vì chỉ tập trung vào việc truyền đạt kiến thức, phương pháp này nhấn mạnh vào ba yếu tố cơ bản của con người: suy nghĩ, cảm xúc và ý chí.

Giáo viên trong nền giáo dục Steiner được đào tạo để áp dụng các phương pháp thực hành để phát triển ý chí cho trẻ em thông qua các hoạt động học tập được thiết kế để mang lại trải nghiệm cho học sinh. Với cấp mầm non và tiểu học, chủ yếu là các hoạt động chân tay, còn với cấp 2 và cấp 3, phương pháp giáo dục Steiner chủ trương các dự án khoa học và nghệ thuật.

Triết lý giáo dục Steiner đơn giản nhưng rất thâm sâu. Nó không dựa trên thành tích, không đánh giá con người dựa trên thành công, địa vị, tiền bạc hay sự uy quyền chính trị. Không có việc áp đặt uy quyền, không thưởng – phạt và không phán xét. Thay vào đó, nó nuôi dưỡng trí tưởng tượng của học sinh và xem trọng giá trị của mỗi người dựa trên tính cách và đức hạnh của họ.

Hiện nay, nền giáo dục phổ thông đang sử dụng các hình thức cạnh tranh, thi đua, phần thưởng hay hình phạt để đánh giá năng lực của học sinh. Tuy nhiên, phương pháp giáo dục Steiner lại tập trung vào việc phát triển các kỹ năng cần thiết cho học sinh, như tư duy độc lập, sáng tạo và tự tin trong việc đưa ra quyết định. Nó cũng giúp học sinh nuôi dưỡng các giá trị đạo đức và tinh thần, giúp họ trở thành những công dân có trách nhiệm với cộng đồng và có ý thức xã hội. Nền giáo dục Steiner không chỉ đào tạo học sinh trở thành những người có khả năng cạnh tranh trong cuộc sống, mà còn hướng đến việc phát triển các kỹ năng mềm, giúp học sinh trở thành những con người toàn diện.

Giáo dục phương pháp của Steiner không dựa vào thành tích

Phương pháp giáo dục Steiner là một nền giáo dục theo chủ nghĩa lý tưởng, khác biệt hoàn toàn so với nền giáo dục hiện nay, rằng giáo dục được coi là việc phát triển cả trí não và trái tim của con người. Triết lý của phương pháp này rất gần gũi với triết lý của Aristote: “Giáo dục trí não mà không giáo dục trái tim thì coi như không giáo dục gì cả”.

Nhà trường theo phương pháp Steiner không đặt mục tiêu tạo ra các học giả, kỹ sư, doanh nhân thành đạt hay những người có thu nhập cao. Thay vào đó, mục tiêu của phương pháp giáo dục này là tạo ra những công dân tự do, không sợ hãi, sống hài hòa và vui vẻ.

Trong giáo dục Steiner, học sinh không bị giới hạn bởi chủ nghĩa quốc gia hay dân tộc, mà được coi là một cá thể của nhân loại. Tuy nhiên, trẻ vẫn giữ gốc gác dân tộc và thấm nhuần văn hóa của dân tộc mình. Khi trưởng thành, trẻ sẽ có khả năng thoát khỏi và vượt xa nỗi sợ hãi, uy quyền hay các hủ tục truyền thống.

Bên cạnh đó, trong môi trường giáo dục Steiner, giáo viên không áp đặt uy quyền lên học sinh mà chỉ đóng vai trò người dẫn đường để mỗi học sinh học tập bằng sự vui thích và khám phá. Học sinh được học các môn học rất phong phú, bao gồm thủ công, hội họa, điêu khắc, kịch nghệ, ngôn ngữ, toán học, khoa học, và nhiều môn học khác. Các môn học được thiết kế để học sinh có thể khám phá và phát triển thế mạnh, sở thích và đam mê của mình.

Ngoài ra, phương pháp giáo dục Steiner cũng khuyến khích học sinh khám phá và tìm hiểu các nền văn hóa khác nhau trên thế giới. Điều này giúp học sinh hiểu và tôn trọng những giá trị và quan niệm khác nhau, cùng với đó là cách mà những giá trị và quan niệm đó ảnh hưởng đến con người và xã hội. Nó cũng giúp học sinh phát triển khả năng tư duy độc lập, sáng tạo và khả năng đưa ra quyết định đúng đắn.

Không cạnh tranh, không phần thưởng, không hình phạt

Phương pháp giáo dục Steiner hoàn toàn khác biệt so với các trường học truyền thống. Thay vì tập trung vào cạnh tranh, thi đua và thưởng-phạt, tư tưởng cốt lõi của Steiner là xây dựng động lực bên trong mỗi học sinh. Điều này được thực hiện thông qua việc khuyến khích sự sáng tạo và phát triển cá nhân của từng học sinh.

Các trường học Steiner có một phương pháp giáo dục tổng thể, tức là học sinh được học mọi môn học theo một cách tích hợp. Thay vì chia nhỏ các môn học, các bài học được liên kết với nhau để hình thành một tầm nhìn toàn diện về thế giới. Bên cạnh đó, Steiner cũng tập trung vào việc phát triển tinh thần và trí tuệ của học sinh thông qua nghệ thuật và các hoạt động thực tế.

Một điều đặc biệt của Steiner là không có sự cạnh tranh trong học tập. Học sinh không bị đánh giá dựa trên điểm số và không có bảng xếp hạng học tập. Thay vào đó, Steiner tập trung vào việc phát triển các kỹ năng mềm và đánh giá theo các tiêu chuẩn khác nhau để đảm bảo rằng học sinh đã đạt được mức độ hiểu biết và kỹ năng mong muốn.

Không phán xét, nuôi nấng trí tưởng tượng

Phương pháp giáo dục Steiner là một hệ thống giáo dục toàn diện, tập trung vào việc phát triển toàn diện cho từng học sinh. Với Steiner, việc học không chỉ đơn thuần là việc học kiến thức từ sách vở, mà còn là việc khám phá và trải nghiệm thế giới xung quanh. Học sinh được khuyến khích tham gia các hoạt động chơi, trải nghiệm nghệ thuật, tình yêu thiên nhiên và các hoạt động thực tế khác để học hỏi và phát triển bản thân.

Với phương pháp giáo dục Steiner, việc chơi không chỉ là một hoạt động giải trí, mà còn là một phương tiện giáo dục quan trọng để nuôi dưỡng tư duy sáng tạo và phát triển các kỹ năng mềm như tư duy phản biện, khả năng giải quyết vấn đề, tinh thần hợp tác và trách nhiệm.

Bên cạnh đó, phương pháp giáo dục Steiner cũng tập trung vào việc phát triển sự tự tin và ý chí cho học sinh. Thông qua việc khuyến khích các hoạt động thực tế và nghệ thuật, phương pháp giáo dục Steiner giúp học sinh phát triển khả năng quan sát, phân tích và giải quyết vấn đề. Điều này giúp họ tăng cường niềm tin vào khả năng của mình và phát triển sự độc lập và sáng tạo.

Không những thế, một trong những ưu điểm của phương pháp giáo dục Steiner là cách giáo dục này giúp học sinh tìm hiểu và yêu thích tự nhiên. Thay vì học những kiến thức trong sách vở, phương pháp giáo dục Steiner tập trung vào việc khuyến khích học sinh trải nghiệm và khám phá tự nhiên. Họ được dạy cách tương tác với tự nhiên và tìm hiểu về sự đa dạng của thế giới xung quanh. Qua đó, học sinh được nuôi dưỡng tình yêu và tôn trọng đối với tự nhiên, đồng thời trở nên nhạy cảm và chủ động trong việc bảo vệ môi trường.

Tóm lại, phương pháp giáo dục Steiner không chỉ là việc học kiến thức từ sách vở, mà còn là việc trải nghiệm và khám phá thế giới xung quanh thông qua các hoạt động chơi, nghệ thuật, tự nhiên và hoạt động thực tế khác. Giáo dục Steiner giúp học sinh phát triển toàn diện về cả trí tuệ và nhân cách, giúp chúng trở nên tự tin, sáng tạo và tự lập hơn.

Tư duy học khác nhau ở các cấp trong phương pháp giáo dục Steiner

Giai đoạn tiểu học

Phương pháp giáo dục Steiner tập trung vào việc giúp trẻ phát triển tư duy thông qua trải nghiệm và hình ảnh. Các môn học trong trường tiểu học Waldorf/Steiner không tập trung vào tư duy trừu tượng mà hướng đến việc giúp trẻ học thông qua các trải nghiệm thực tế. Các bài học được thiết kế để giúp trẻ tiếp cận với những kiến thức mới một cách tự nhiên và phù hợp với giai đoạn phát triển của họ.

Trẻ học chữ và số không chỉ qua sách vở mà còn qua các hoạt động nghệ thuật như vẽ tranh, thẩm mỹ, ca hát, nhảy múa. Phương pháp giáo dục Steiner cho rằng cái đẹp gây xúc cảm nơi tâm trí, từ đó đánh thức tư duy và nuôi dưỡng ý chí.

Trong quá trình phát triển tư duy của trẻ, trẻ học về huyền thoại, truyền thuyết, lịch sử Hy Lạp – La Mã, giai đoạn Phục hưng trước khi tìm hiểu về nguồn gốc, lịch sử hiện đại của dân tộc, đất nước mình. Điều này giúp trẻ có cái nhìn rộng hơn về thế giới và phát triển khả năng suy luận, phân tích và tư duy phản biện.

Ngoài ra, Steiner cũng tập trung vào việc giáo dục về khoa học thông qua việc tiếp cận thế giới thực vật, động vật, khoáng vật trước khi tìm hiểu về con người. Các hoạt động thực tế và trải nghiệm giúp trẻ hiểu rõ hơn về thế giới xung quanh và phát triển khả năng quan sát, phân tích và giải quyết vấn đề.

Cuối cùng, phương pháp giáo dục Steiner còn tập trung vào giáo dục về đạo đức và giá trị xã hội. Trẻ được dạy cách đối xử tôn trọng và hợp tác với những người xung quanh, đồng thời phát triển những giá trị về trách nhiệm, tình yêu thương và sự chia sẻ. Giáo dục về đạo đức và giá trị xã hội được tích hợp vào các hoạt động hằng ngày của trẻ, giúp họ phát triển những kỹ năng và phẩm chất cần thiết để trở thành những người dân có đạo đức và đóng góp tích cực cho xã hội.

Giai đoạn trung học

Ở giai đoạn trung học, phương pháp giáo dục Steiner tập trung vào việc phát triển tư duy logic, tư duy trừu tượng và tư duy phản biện cho trẻ em. Thay vì chỉ học lý thuyết, trẻ được đào tạo để làm khoa học thông qua các thực nghiệm và các dự án khoa học kéo dài nhiều tháng. Những kỹ năng này được coi là rất quan trọng cho tương lai của các em, giúp họ có thể hiểu và giải quyết các vấn đề phức tạp trong cuộc sống.

Ngoài ra, giáo dục Steiner cũng đặc biệt chú trọng vào môn nghệ thuật, với mục tiêu giúp học sinh đạt đến trình độ chuyên nghiệp. Học sinh được khuyến khích thực hiện các tác phẩm nghệ thuật như một họa sỹ, một nhà điêu khắc, một nhạc công… Điều này giúp các em phát triển tư duy sáng tạo và khám phá khả năng bản thân.

Các nghiên cứu đã chỉ ra rằng học sinh Steiner có chỉ số sáng tạo cao hơn so với học sinh nền giáo dục công. Điều này cho thấy rằng phương pháp giáo dục này có thể giúp trẻ em phát triển tư duy sáng tạo và khả năng giải quyết vấn đề. Hơn nữa, học sinh Steiner cũng được khuyến khích sống hòa đồng, bao dung và thích đóng góp cho xã hội. Điều này giúp các em trở thành những công dân có ích và có khả năng thích nghi trong một thế giới đa dạng và phức tạp.

Ưu nhược điểm của phương pháp Steiner

Ưu điểm của phương pháp Steiner

Phương pháp giáo dục Steiner là một phương pháp được đánh giá cao bởi việc giúp trẻ phát triển tư duy, tình cảm và kỹ năng xã hội một cách hiệu quả. Steiner đặc biệt chú trọng trong vấn đề phát triển trí não, tăng cường tư duy sáng tạo và nuôi dưỡng sở thích của trẻ.

Các trường mầm non thực hiện theo Steiner đều quan tâm đến ba yếu tố bao gồm: Suy nghĩ, Ý chí và Cảm xúc. Những yếu tố này được xem là rất quan trọng trong việc phát triển đầy đủ tiềm năng của trẻ. Môi trường giáo dục cần đảm bảo không gian gần gũi với trẻ em tạo sự thân thiện và an toàn cho trẻ. Việc này giúp trẻ cảm thấy thoải mái, tự tin để khám phá và khai thác tiềm năng của mình.

Các lớp học theo phương pháp giáo dục Steiner luôn đề cao sự sáng tạo của trẻ và khuyến khích trẻ thoải mái mơ mộng trong không gian ngập tràn màu sắc cổ tích. Trẻ được hoà mình vào thiên nhiên xung quanh và kết nối cùng bạn bè qua những hoạt động tập thể hấp dẫn. Thông qua các hoạt động, trẻ được giúp phát triển các kỹ năng xã hội, như học cách chia sẻ, hợp tác và giải quyết xung đột. Hơn nữa, Steiner cũng đặc biệt chú trọng đến việc tăng cường sự tự tin và khả năng giao tiếp của trẻ, giúp chúng có thể tự tin thể hiện bản thân trước mọi người.

Trong tổ chức giáo dục Steiner, trẻ được khuyến khích phát triển tư duy sáng tạo bằng cách tham gia vào các hoạt động tạo hình, vẽ tranh và chơi đùa với đồ chơi được thiết kế để kích thích sự sáng tạo. Hơn nữa, các bài học về các bộ môn như toán học, khoa học và ngôn ngữ cũng được thiết kế để khuyến khích tư duy phản biện và trừu tượng của trẻ.

Nhược điểm của phương pháp Steiner

Như đã được đề cập ở trên, phương pháp giáo dục Steiner được đánh giá rất cao về khả năng giúp trẻ phát triển tư duy, tình cảm và sáng tạo. Tuy nhiên, cũng có những ý kiến trái chiều về phương pháp này. Mặc dù Steiner tạo ra môi trường giáo dục thoải mái giúp trẻ hình thành tình yêu, trách nhiệm và khả năng sáng tạo, tuy nhiên, một số chuyên gia giáo dục cho rằng, môi trường quá thoải mái này có thể khiến trẻ thiếu đi tính kỷ luật và không có sự răn đe cần thiết để phát triển.

Một số người còn cho rằng, quan điểm của Steiner về việc cho trẻ chơi hoàn toàn trong độ tuổi mầm non cũng gây nhiều tranh cãi. Bởi vì, trẻ em cần được học cách tự giới hạn và tự kiểm soát bản thân để có thể phát triển tốt hơn. Vì vậy, phương pháp giáo dục Steiner không dễ áp dụng phổ biến tại nhiều trường mầm non.

Kết luận

Trong cuộc sống, mỗi gia đình đều có hướng giáo dục riêng và mỗi trẻ cũng có những đặc điểm, nhu cầu và sở thích khác nhau. Vì vậy, các bậc phụ huynh cần phải thời gian để tiếp cận và thấu hiểu phương pháp giáo dục Steiner, từ đó đưa ra quyết định chọn lựa phương pháp giáo dục phù hợp với trẻ của mình. Trong quá trình này, các bậc phụ huynh cần tìm hiểu về các phương pháp giáo dục khác nhau và đưa ra quyết định dựa trên nhu cầu, đặc điểm và sở thích của trẻ để có thể.

Trong cuộc sống, mỗi gia đình đều có hướng giáo dục riêng và mỗi trẻ cũng có những đặc điểm, nhu cầu và sở thích khác nhau. Mỗi phương pháp giáo dục đều có những ưu điểm và hạn chế của riêng nó. Việc lựa chọn phương pháp giáo dục phù hợp với trẻ em là một quá trình phức tạp và đòi hỏi sự tìm hiểu kỹ lưỡng. Vì vậy, các bậc phụ huynh cần phải thời gian để tiếp cận và thấu hiểu phương pháp giáo dục Steiner, từ đó đưa ra quyết định có chọn lựa phương pháp giáo dục này cho con không. Và quan trọng hơn, bậc phụ huynh cần thường xuyên theo dõi, giám sát và đánh giá quá trình giáo dục của trẻ để có thể điều chỉnh phương pháp giáo dục một cách phù hợp với nhu cầu của trẻ trong quá trình phát triển của họ.